تعیین مکان های مناسب جهت احداث سدهای کوتاه خاکی

طراحی پروژه های کم هزینه در کشورهای در حال توسعه نیاز به آنالیزهای منطقه ای اولیه دقیقی دارد تا که منجر به انتخاب مکان بهینه شود. در بیشتر موراد تنها نقشه های بزرگ مقیاس دردسترس است که اطلاعات کافی از خصوصیات محیطی و مورفولوژیکی فراهم نمی کند. در این زمینه تکنیک سنجش از دور می تواند اطلاعات زیادی را با قدت تفکیک مکانی و زمانی بالایی در اختیار ما قرار دهد. بنابراین تکنیک سنجش از دور ابزار نقشه برداری بسیار مفیدی بخصوص در نواحی که اطلاعات کافی دردسترس نیست می باشد (مانند اکثر کشورهای در حال توسعه). دراین پژوهش ما روشی برای ارزیابی مکان ساخت سدهای خاکی کوتاه ارائه داده ایم که بطور گسترده ای بمنظور جمع آوری آب مورد استفاده قرار می گیرد. معیار های انتخاب که در دو روش کیفی و کمی تعریف شده اند برپایه آنالیزهای منطقه ای هستند و در آن از داده های ماهواره ای(تصویر، مدل رقومی ارتفاعی) هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی که بصورت رایگان و براحتی قابل دسترسی می باشند، استفاده شده است. معیارهای کیفی بمنظور شناسایی دره ها، بستر دره ها و سازند های سنگی برپایه تفسیر های چشمی تصاویر ماهواره ای و نقشه های بزرگ مقیاس دردسترس بکار برده می شوند؛ از دیگر معیارهای کیفی فاصله از زیرساخت ها و موقعیت گسل ها می باشد. معیار های کمی برحسب شاخص های ?، p و ? بیان می شوند: شاخص پلان آبرفت(?)، بعنوان نرخ سود به هزینه (benefit/cost) و برحسب حجم آبی که می تواند ذخیره شود در مقابل حجم سد، قابل محاسبه است؛ شاخص هیدرولوژیکی(p) مبتنی بر آنالیز حوزه های مشارکت کننده در هر مکان و الگوهای باران سنجی در منطقه بوده و ضریب ترکیب (?)، ترکیب جنبه های هیدرولوژیکی و مورفولوژیکی می باشد. در روش بکار برده شده در حوزه بابل رود استان مازندران، از 35 مکان تنها 23 مکان توانستند از فیلتر معیار های پیشنهادی عبور کنند.23 مکان باقی مانده برحسب مقدار ضریب ? کلاسه بندی شدند . کلمات کلیدی: سد خاکی کوتاه، سنجش از دور، gis، hec-hms